AI ဆိုတာ Artificial Intelligence ရဲ့ အတိုကောက်ဖြစ်ပါတယ်။ လူတွေ ဖန်တီးပြုလုပ်ထားတဲ့ အသိဉာဏ်(ဉာဏ်ရည်တု) လို့ အဓိပ္ပာယ် ရပါတယ်။ လူသား ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေး ကဲ့သို့ တွေးခေါ်နိုင်ရန် လုပ်ဆောင်နိုင်ရန် computer များ စက်များအတွက် ရေးဆွဲထားသော လေ့ကျင့်ပေးထားသော program ဖြစ်ပါတယ်။ လူသားတွေရဲ့ ဦးနှောက်ကဲ့သို့ စဥ်းစား တွေးခေါ် တွက်ချက် နိုင်အောင် လေ့ကျင့်ပေးထားသော computer ရဲ့ ဦးနှောက် လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ သူ့ကို လေ့ကျင့်ပေးဖို့အတွက် Machine Learning, Deep Learning ကဲ့သို့သော algorithms တွေကို သုံးပြီး လေ့ကျင့်ပေးပါတယ်။ လေ့ကျင့်ပေးပါများရင် လူသားတွေ လုပ်တာထက် အလွန် ကောင်းမွန်တဲ့ result တွေကို လုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ChatGPT ကိုသုံးပြီး essay တစ်ပုဒ် ရေးတာဟာ content အလိုက် ၂မိနစ် ၃ မိနစ် ခန့်ပဲကြာမှာဖြစ်ပြီး လူတစ်ယောက် essay တစ်ပုဒ်ရေးဖို့တော့ အနည်းဆုံး မိနစ် ၃၀ မှ နာရီပိုင်းအထိကြာနိုင်ပါတယ်။
AI ၏ သမိုင်းကြောင်း
ကွန်ပျူတာပညာရှင် John McCarthy က AI ဟူသောအသုံးအနှုန်းကို ၁၉၅၀ ပြည့်လွန်နှစ်များကတည်းက စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၅၀ မှာ ကွန်ပျူတာဟာလူသားကဲ့သို့ တွေးခေါ်နိုင်စွမ်း ရှိ၊ မရှိ ဆုံးဖြတ်ရန်အတွက် စစ်ဆေးသည့် Turing Test ကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ထို့နောက် ၁၉၅၆ မှာတော့ လူသားကဲ့သို့ တွေးခေါ်နိုင်စွမ်း ရှိတဲ့ စက်ပစ္စည်းများကို Artificial Intelligence (AI) ဟု စတင်သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ၁၉၆၆မှာ ELIZA လို့ခေါ်တဲ့ ပထမဆုံး chatbot ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၇၂ မှာ AI ကို ဆေးပညာ မှာ စတင်အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။ ဆယ်စုနှစ် ၂ ခုကျော် ကြာပြီးနောက် ၁၉၉၇ မှာတော့ AI ကို Game တွေမှာပါ ထည့်အသုံးပြုလာတဲ့အထိ တိုးတက်ခဲ့ပြီး လူသား နဲ့ Chess ယှဥ်ပြိုင် ကစားရာမှာ AI နိုင်လို့ AI ကို လူအများ စတင်သိခဲ့ကြတဲ့ မှတ်တိုင်တစ်ခုလဲဖြစ်ပါတယ်။ ထို့နောက် ၂၀၁၁ ခုနှစ်လောက်မှာ တော့ AI နည်းပညာ ပါဝင် တဲ့ voice assistants တွေကို စမတ်ဖုန်း တွေမှာပါ ပေါင်းစပ်အသုံးပြုလာကြပါတယ်။ ခုလက်ရှိကတော့ Generative AI လို့ခေါ်တဲ့ ChatGPT ကဲ့သို့ Chatbots တွေ အပြိုင်အဆိုင် ပေါ်ပေါက်လာပြီပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
AI ဘယ်လို အလုပ်လုပ်သလဲ
စက်ပစ္စည်းကို လူသားကဲ့သို့ တွေးခေါ် နိုင်အောင် ဉာဏ်ရည်တု ဘယ်လိုဖန်တီးသလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းပါတယ်။ အချက်အလက်နဲ့ Algorithms တွေကို အသုံးပြုပြီး ဉာဏ်ရည်တု ကို ဖန်တီးပါတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်(data)များကို Algorithms များ အသုံးပြုပြီး စက်ကို လေ့ကျင့်သင်ကြား(train)ပေးပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် Image classification system တစ်ခု ဖြစ်တဲ့ ကြောင် နဲ့ ခွေး ခွဲခြားတဲ့ system ဆိုကြပါစို့။ အရင်ဆုံး အချက်အလက်(data)ဖြစ်တဲ့ ကြောင် နဲ့ ခွေး ပုံတွေ အများအပြား စုဆောင်းရပါတယ်။ ထို အချက်အလက်တွေကိုသင့်တော်သောmachine learning algorithm (supervised, semi-supervised, unsupervised and reinforcement)ကိုသုံးပြီးစက် ကို train ပေးရပါတယ်။ ထိုသို့ trainပေးခြင်းဖြင့် အချက်အလက်တွေကို recognizeလုပ်ပြီး imageကို ခွဲခြားပေးနိုင်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။
AI အမျိုးအစားများ
လေ့ကျင့်သင်ကြားမှု levelအလိုက် AI အမျိုးအစား များစွာရှိပါတယ်။ ယေဘုယျအားဖြင့် AI ကို အဓိက အမျိုးအစား နှစ်မျိုးဖြင့် ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။ Weak AI (Narrow AI) နဲ့ Strong AI(General AI) ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
Weak AI (narrow AI) လို့ခေါ် တဲ့ AI ကတော့ နယ်ပယ် တစ်ခု အပေါ်မှာပဲ အထူးလေ့ကျင့်ပေးထားတဲ့ AI မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် Siri,Alexa Siri နဲ့ Alexa ကို စာပို့ရန်, ဖုန်းခေါ်ရန် weather updates တွေမေးရန်, သီချင်းဖွင့်ခိုင်းရန်, smart home devicesတွေ ထိန်းချုပ်အသုံးပြုရန်, general knowledgeအတွက် အမေးအဖြေလုပ်ရန် စတဲ့ virtual assistance tasksတွေ အသုံးပြုရန် အတွက်ပဲ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထို task တွေမဟုတ်တဲ့ data analysis လုပ်တာမျိုး code ရေးခိုင်းတာမျိုးဆို နားလည်မှာမဟုတ်ပါဘူး။
Strong AI(General AI) ကတော့ လူသား တစ်ဦး လုပ်ဆောင်နိုင်သကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်နိုင်ရန် လေ့ကျင့်ပေးထားသော AI ဖြစ်ပါတယ် ။ဥပမာအားဖြင့် self-driving car
မောင်းသူမဲ့ကားသည် လူသားယာဉ်မောင်းကဲ့သို့ အလုပ်များစွာကို လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။
- လမ်းကြောအမှတ်အသားများ detectလုပ်ခြင်း
- အတားအဆီးများကိုရှောင်ရှားရန်နှင့်ယာဉ်လမ်းကြောင်းအချက်ပြမှုများအရနာခံရန် အရှိန်လျှော့ခြင်း သို့မဟုတ် ရပ်တန့်ခြင်း။
- အမြန်နှုန်း ချိန်ညှိခြင်း သို့မဟုတ် အလျှော့အတင်းလုပ်ခြင်းကဲ့သို့ အသိဥာဏ်ရှိသော မောင်းနှင်မှုဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များချရန်အတွက် လမ်းညွှန်ဆိုင်းဘုတ်များကို လိုက်နာခြင်း။
- လမ်းအခြေအနေနှင့် အချက်ပြများပေါ်အခြေခံ၍ ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့ခြင်းနှင့် အလှည့်အပြောင်းပြုလုပ်ခြင်း။
- ဘေးကင်းစေရန် အခြားယာဉ်များနှင့် အကွာအဝေး ထိန်းသိမ်းခြင်း။
- အဝေးပြေးလမ်းမကြီးများပေါ်တွင် လိုအပ်ပါက လမ်းကြောများပြောင်းလဲခြင်း စသည်တို့ဖြစ်ပါတယ်။
AI အသုံးပြုနယ်ပယ်များ
ယနေ့ခေတ်မှာ Artificial Intelligence(AI)ကို နယ်ပယ်တော်တော်များများ အထူးသဖြင့် နည်းပညာနယ်ပယ်တွေမှာ အသုံးပြုနေကြပါတယ်။ ဥပမာပေးရမယ်ဆိုရင် Social Media တစ်ခု ဖြစ်တဲ့ Facebook ပဲဖြစ်ပါတယ်။
သင်က ပစ္စည်း တစ်ခု အကြောင်းတွေကို စိတ်ဝင်စားရှာဖွေနေတဲ့အခါ သင်ရှာလိုက်တဲ့ ပစ္စည်း အမျိုးအစား နဲ့ ပတ်သက်တာတွေပဲ သင့်ရဲ့ newsfeed မှာ အများဆုံးတက်လာတာ တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ search ကို အထောက်အကူပြုပေးထားတဲ့ AI စနစ်သုံးထားလို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ comment မှာသော်လည်းကောင်း postမှာသော် လည်းကောင်း ရိုင်းပြဆဲဆိုသော စကားလုံးများ သုံးရင်လည်း warningပေးတာတွေ ပြုလုပ်တာဟာ hate speech detection ကဲ့သို့သော AI နည်းပညာကို သုံးထားလို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ Education ပိုင်းအနေနဲ့ ဥပမာ ပြောရရင် Gradescope ဟာ AI အသုံးပြုထားသော grading platform တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ကျောင်းသားတွေရဲ့ assignments(multiple choices) နဲ့ exams တွေပေါ်မှာ အလိုအလျောက် Grade သတ်မှတ်ပေးတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ HealthCareပိုင်းမှာဆိုရင်Babylon Health App ကဲ့သို့AI virtual health assistant ဟာ userမှပေးသောလက္ခဏာများပေါ်မူတည်၍ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ် နှင့်စမ်းသပ်မှုဝန်ဆောင်မှုများကို ပေးဆောင်ကာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု စနစ်များ အပေါ် လူနာများအား အချိန်မီ အကူအညီပေးရန် ကူညီပေးပါတယ်။